درس ۵۰

نویسنده: محمد رضا رستمیان

زبان: فارسی به ترکی آذربایجانی (رسمی)

موضوع: مکالمه در مورد پخش فیلم

زبان ترکی آذربایجانی....تیر ماه 1389.

********* نظر یادتون نره******** 

(با تغییرات جدید)

درس 50

Bugün şəbəkə üç(3) bir gözəl filmi var.

بوگون شه بکه اوچ بیر گؤزل فیلمی وار.

امروز شبکه سه یه فیلم قشنگ داره.

Sa at neçədir?filmi nədir?

ساعات نئچه دیر؟فیلمی نه دیر؟

ساعت چند؟فیلمش چیه؟

Bılmırəm.amma gözəldir.sa at iki yayilir.

بیلمیره م.آمما گؤزلدیر.ساعات ایکی یاییلیر.

نمیدونم.اما قشنگه.ساعت دو پخش میشه.

Çox bıvaxt (gecvaxt) dir.mən kı yuxum.

چوخ گئج واخت دیر.من کی یوخوم.

خیلی دیروقته.من که خوابم.

Televızıyonun səsi çox ucadir.bir az onu azald.

تئلئویزیونون سسی چوخ اوجادیر.بیرآز اونو آزالد.

صدای تلویزیون خیلی بلنده.یه کم اونو کمش کن.

Ettefagən bu poroqram (bərnamə) da gözəldir.

اتفاگن(اتفاقا) بوپوروقرام دا گؤزلدیر.

اتفاقا این برنامه هم قشنگه.

Onu azald.məgər eşıdmırsən?

اونو آزالد.مگر ائشیدمیرسن؟

کمش کن.مگه نمیشنوی؟

Olsun.niyə hırslənırsən!

اولسون.نیه هیرسله نیرسن!

باشه.چرا حرص میخوری!

əslən quy şəbəkə bir,istəyırəm (istırəm) xəbərlər qulaq asam!

اسلن قوی شه بکه بیر، ایسته ییره م خبرلر قولاق آسام.

اصلا بزار شبکه یک، میخوام اخبارگوش کنم.

Incıtmə.xəbərlər hara ıdı ındı?

اینجیتمه!خبرلر هارا ایدی ایندی؟

اذیت نکن.اخبار کجابود حالا؟

Sən quy şəbəkə bir,gör xəbərlər var ya yox?

سن قوی شه بکه بیر، گؤر خبرلر وار یا یوخ؟

توبزار شبکه یک، ببین اخبار هست یا نیست؟

Hə.düz deyırsən, xəbərlər dir.

هه،دوز دئییرسن،خبرلر(آخبار)دیر.

آره...راست گفتی، اخباره!

Bir az çoxald,mühem dir.

بیرآز چوخالد،موهم دیر.

یه کم زیادش کن، مهمه.

Birdəfə deyırsən azald, ındı deyırsən çoxald.

بیردفه دئییرسن آزالد،ایندی دئییرسن چوخالد.

یه دفعه میگی کمش کن، حالا میگی زیادش کن....!

توضیحات:

نکته: در نوشتن تلفظ زبان ترکی با الفبای عربی از حروف (ص،ع،ث،ذ،ط،ظ،ض) استفاده نمی شود.پس دوستان به اشتباه فکرنکنند بنده اشتباه نوشته ام و ازمن غلط املایی بگیرند.دوستی از من انتقادکرد که چرا در متن متحرک بالای وبلاگت ، آذربایجان را با (ز) نوشته ای؟!ولی این دوست توجه نکرده بود که در همان متن متحرک در ترجمه ی فارسی اش آذربایجان را با(ذ) نوشته ام.مثالی دیگر: فتحه در تلفظ باالفبای عربی در زبان ترکی با (ه) مشخص میشه.مثل:

شبکه(فارسی)..........شه به که یا شه بکه (ترکی)

در گویش با لهجه در زبان ترکی بعضی از لغات و اصطلاحات ، بعضی از حروف صدادار و بی صدای اصلیشان را از دست می دهند.در این مکالمه به چند نمونه از انها اشاره می کنیم:

مثلا در تلفظ کلمه (آزالد: کم کن) و(چوخالد:زیادکن) از مصادر (آزالتماق : کم کردن یا کاهش دادن) و(چوخالتماق:زیادکردن یا افزایش دادن) حرف (ل) به شکل رسمی تلفظ میشه و همچنین نوشته میشه ولی به حالت لهجه نه تلفظ میشه و نه نوشته میشه:آزالد = آزاد.....چوخالد = چوخاد.

یا در تلفظ (دئییرسن) در حالت لهجه (ی) پیوندی وسط کلمه حذف میشه.به این صورت:

Deyırsən : می گویی.....................Deyrsən : می گویی

همچنین در حالت دوم حرف(ر) سبک تلفظ میشه.

ولی تلفظ کلمه ای مثل :ایسته ییره م را فقط ترک زبانان آذربایجان ایران بصورت ایستیرم تلفظ میکنند و این مبحث دال بر توضیح قبلی نیست.

نکته بعدی: کلمه (اخبار) را ترک زبانان ایران یا (آخبار) تلفظ می کنند که من به عینه شاهد تلفظ به اینصورت بوده ام یا همان (اخبار) تلفظ میکنند و در فرم رسمی این کلمه را بصورت ترکیش تلفظ میکنن: خبرلر(صورت جمع کلمه عربی خبر)...(اخبار: جمع مکسر کلمه خبر)...که متاسفانه درزبان فارسی هم بصورت عربی تلفظ میشه!(البته نه درزبان ترکی و نه درزبان فارسی معادلی داره).

نکته آخر: به جای کلمه (یاییلیرyayilir:پخش میشود) می توان از کلمه (قویورquyur:می گذارد) استفاده کرد.

در آخر به ذکر لغات کاربردی این مکالمه پرداختم تا در فهم مکالمه به مشکلی برنخورید.موفق باشید.

Yayilmaq: پخش شدن

Yaymaq:پخش کردن

Bı vaxt\\gec vaxt :دیروقت

Hırslənmək : حرص خوردن

Quymaq : گذاشتن

Qulaq asmaq : گوش کردن

Qulaq atmaq : گوش دادن

Incıtmək : اذیت کردن

Coxaltmaq : زیادکردن

 Azaltmaq : کم کردن

Bılmək : دانستن(البته معانی دیگری هم دارد).

*  این افعال را می توانید با تغییر زمان مکالمه در این مکالمه به کارببرید.