دیباچه زبان ترکی آذربایجانی

دیـــــــــــــــــــــــــــــــــباچه زبان ترکــــــــــــــــــی آذری:

زبان آذربایجانی :زبان بخش اعظمی ازشمال غرب ایران استانهای آذربایجان شرقی – آذربایجان غربی – اردبیل- زنجان وحتی بخشهای قابل توجهی ازمناطق مرکزی ایران ازجمله تهران .کرج.قزوین.همدان.استان مرکزی.گیلان وخراسان است.این زبان درخارج ازایران زبان رسمی جمهوری آذربایجان ومناطق گسترده ای ازگرجستان .ترکمنستان.ازبکستان.قزاقستان واکراین است.ترکی آذربایجانی یکی ازشاخه های ترکی جنوبی است که میتوان آنرا درگروه غز وغز سلجوق نیزقرارداد.این زبان اززیرشاخه های زبان اوغوز که زبان ساکنان آسیای مرکزی بودند محسوب میشود.زبان آذربایجانی درجمهوری آذربایجان تاسال 1929 باالفبای عربی وازسال 1929تا1939 به بعدباالفبای لاتین وازسال 1939تا1992باالفبای روسی وخط کریل نوشته میشد.درسال 1992باتصویب پارلمان آذربایجان الفبای لاتین مجداداً الفبای رسمی این زبان شد.این زبان بازبان ترکی استانبولی وترکی ترکمنی – ازبک- نوگای- کومیک وگاگوز مشترکات زیادی دارد.

لهجه های زبان آذربایجانی:

-         لهجه باکو.شماخی.لنکران ومغان که درنواحی شرقی استفاده میشود.

-         لهجه قزاق .گنجه.قره باغ وآیروم که درنواحی غربی بکارمیرود.

     -   لهجه تبریز(آذربایجان ایران).نخجوان واردوباد که درنواحی جنوبی کاربرد دارد.